Nöbetçi Eczaneler
Son zamanlarda zorbalığa maruz kalma ve zorbalık yapma sorunlarının araştırmaları yoğunluk kazanmıştır. Zorbalığın tanımı, kendinden daha güçsüz birine ruhen ya da bedenen sürekli olarak verilen zarar olarak yapılabilir. Bu olumsuz davranışı sergileyene zorba, bundan etkilenene ise kurban denmektedir. Fiziksel olarak bahsedilen zorbalık, karşılıklı tarafların birbirlerine vücut temaslarıyla gerçekleşirken sözel zorbalık, çeşitli kelime ve cümle kavramlarıyla gerçekleşmektedir.
Araştırmalar, sözel diye nitelendirilen zorbalığın, argo kelimeler, küçümseme vb. daha yaygın olduğunu belirtmektedir. Bunlardan çıkarılacak sonucun da sözel zorbalığın daha kolay uygulanabilir olmasıdır. Zorbalık çok uzun zamandan bu yana sürekli olarak gündemimizde bulunmaktadır. Özellikle son yıllarda zorbalığın yaş sınırının çok fazla düşerek okul öncesi kademeye kadar geldiğini söyleyebiliriz. Durum böyle olunca da akıllara bu kadar küçük yaşta zorbalığı çocukların nereden ve ne şekilde öğrendiği sorusu gelmektedir. Küçük yaş grubunda özellikle rol model alarak ya da izlenilen, görülen şeyleri taklit yoluyla öğrenme gerçekleştiği için ailelere, ebeveynlere bu konuda ilk görev düşmektedir. Biz ebeveynler olarak diğerlerine olan davranışlarımızı doğru bir şekilde şekillendirip çocuklarımıza yansıtmalıyız. Aksi durumda bizden zorbalık ve olumsuz davranış gören çocuğumuzun zorbalık yapmaması elde değildir. Bunun dışında günümüzün en üzücü tablolarından biri olan bilinçsiz ekran kullanımı da zorbalığa sebep olmaktadır. Çocukların izlediği içeriklerden gördüğü davranışları kopya ederek kendi arkadaşlarına, çevresine yansıtmaması da olası değildir. Akran zorbalığının bir diğer tarafı da mağdur kısmıdır. Biz kendi etki alanımız dahilinde hayatımıza yön verebiliyoruz ve bu etki alanına kendimiz, duygu, düşünce ve davranışlarımız giriyor. Biz bir başkasını doğrudan müdahale edemediğimiz gibi hayatımızın dönem dönem birçok kısmında da zorbalarla karşılaşacağız. Zorbalık konusunda temelden önlem almak için neler yapabilirizden önce mağdur olarak ne yapabilir buna bakalım. Biz bir zorbalığa maruz kalıyorsak öncelikli olarak bizim zorbaya net bir şekilde “Hayır, ben bunu yapmanı istemiyorum.” Dememiz gerekir. Bunu diyemiyorsak ya da dememize rağmen hala devam ediliyorsa okulda bir öğretmenimizden, diğer çevrede de ebeveynlerimizden ya da güvenilir bir yetişkinden destek almalıyız. Bu durumda mağdur aileleri ise şunları yapabilir:
- Çocuğunuzun neler yaşadığıyla ilgili onunla konuşun ve onu destekleyin.
- Zorbalıkla baş edebilmesi için onunla kararlı duruş sergilemesini konuşun küçük küçük müdahale planları oluşturun.
- Çocuğunuzu sosyal duygu ve becerileri konusunda destekleyin. Onunla yeterli ve kaliteli zaman geçirin. Özellikle duygu paylaşım etkinlikleri yapın.
- Sağlıklı iletişim kurun ve doğru rol model olun.
- Bu durum okulda veya oyun evinde gerçekleşiyor ise mutlaka kurum ile temasa geçin ve bilgilendirin.
Zorbalık konusunda son olarak TBMM nin ya da MEB in yapabileceği desteklemelerden bahsedecek olursak; ilk olarak bu zorbalık eğitimlerinin, zorbalıkla müdahale bilgilendirmelerinin günümüz şartlarına ve zorbalığın yaygınlık durumuna bakarak bunun ders olarak çocuklara kazandırılması gerekmektedir. Toplum olarak destekleyici ve herkes katılımlı olan projelerin yapılması ve örnek teşkil eden davranışların artmasını sağlamak için de küçük küçük ödüllendirmelerin yapılması bu alana büyük katkı sağlayabilir. Özellikle çocuklar dışında ve zorbalığın okul öncesi kademeye kadar düştüğüne bakılırsa da düzenli olarak her yıl ebeveynlerin ve yetişkinlerin uzman kişiler tarafından bilgilendirmeleri ve takip edilmeleri gerekmektedir. Kapsamlı bir uygulama ile zorbalığın önüne geçilebileceğini ve daha refah bir topluma ulaşabileceğimizi düşünüyorum.
Psikolojik Danışman ve Aile Danışmanı
Tuba Çavaş
Afyonkarahisar Pedagoji Merkezi