Türkiye’de termal turizmin haritası

Termal turizm, termomineral su banyosu, soluma, içme, çamur banyosu gibi etkinliklerinin yanında fizik tedavi, iklim kürü, egzersiz, rehabilitasyon, diyet, psikoterapi gibi tedavi türlerinin birleştirilmesiyle oluşan tedavinin yanında termal sularda rekreasyon ve eğlence ile oluşan turizm şekli^[1]. Termal turizm, Geriatri turizmi ve Medikal turizm ile birlikte Sağlık turizminin alt dallarıdır^[2].

Termal kaynakların oluşumu

Termal sıcak sular manto kaynaklıdır. Yeryüzünden sızan sular bu alanlarda ısınır. Yeryüzüne tektonik fay alanlarından veya volkanik alanlardan çıkarlar. Bu tip sulara vadoz su adı verilir. Bazı termal suların dünyanın oluşumundan itibaren ilk defa yeryüzüne çıktığı, daha önce su çevrimine katılmadıkları düşünülür, bu sulara juvenil sular denir. Juvenil sular çoğunlukla volkanik alanlarda bulunurlar^[3]. Derinlerden gelen juvenil sular hem daha sıcaktır, hem de daha fazla erimiş mineral madde içerirler.

Gelişmiş ülkelerdeki yoğun çalışma temposu ve kalabalık şehirlerin oluşturduğu stres çalışma veriminin ve üretimin düşmesine sebep olmaktadır. Bu durumda insan sağlığını korumak, iş verimini ve üretimi artırmak, amacıyla turizm özendirilmektedir. Güneş, deniz, temiz hava, şifalı sular, çevre ve iklim imkanlarından yararlanılmaya çalışılmaktadır. İnsanlar eski çağlardan bugüne tedavi edici özelliklerinden yararlanmak amacıyla kaplıcaları kullanmaktadır.

Dünyada termal turizm

Dünya nüfusunun yaşlanması, termal turizmin tüm yılda yapılabilmesi, termal tedavi süresinin uzunluğu, günümüz insanların modern tıbbın kimyasal tedavi yöntemlerinden uzaklaşması gibi nedenler termal turizmin gelişmesinde temel etkendir.

Termal turist olarak 2004 yılında; İspanya‘ya 400 bin, Fransa‘ya 700 bin, İsviçre‘ye 800 bin, Rusya‘ya 8 milyon, Macaristan ve Almanya‘ya 10 milyon kişi gitmiştir. Japonya’nın Beppu şehri yılda 12-13 milyon termal turist çeker. Avrupa’da Almanya, Fransa, İtalya, İsviçre, Yunanistan, Rusya, Çekya ve Macaristan termal turizmde önde gelen ülkelerdir^[2].

2007 yılında yapılan hesaplamalar göre; dünya sağlık turizminin cirosu 20 milyar $ hesaplanmış, 2010’da 20 milyar $ olacağı tahmin edilmiştir. 2010 yılında sağlık turizmi cirosunun 100 milyar dolara ulaştığı tespit edilmiştir. Sağlık turizmin büyümesi beklenenden çok hızlı olmuş, büyüme 2,5 katına çıkmıştır^[2].

Türkiye’de termal turizm

Avrasya, Afrika ve Arap levhalarının karşılaşma alanında bulunan Anadolu Levhası kırıklarla (fay) kaplıdır. Türkiye’de üç ana fay kuşağı yer alır: Kuzey Anadolu fayı,Doğu Anadolu fayı, Batı Anadolu Fayı. Bu nedenle Anadolu kaplıca, ılıca ve maden suları açısından zengindir. Türkiye’de 500’ünün şifalı olduğu bilinen, 1300’den fazla sıcak yeraltı suyu kaynağı bulunur^[1].

Anadolu’da eski çağlardan itibaren sıcak sulardan yararlanılır. Bazı yerleşmeler termal kaynakların kenarına kurulmuştur: Hierapolis antik kenti Pamukkale‘nin yakılarında termal kaynaklara bağlı kurulmuştur. Cumhuriyetin ilk yıllarında kaplıcalar üzerinde bilimsel bakış açısıyla çalışılmıştır. Bursa ve Armutlu (Yalova) kaplıcaları modernize edilerek düzenlenmiştir.

Türkiye termal kaynak bakımından Avrupa’da birinci, dünyada yedinci sırada yer alır. Türkiye’de 46 ilde 190 kaplıca bulunur. Yerli termal turistlerin çoğunluğu Marmara (%43,8) ve Ege (%26,6) bölgelerindendir. Termal turizm özellikle kırsaldaki küçük ilçelerin gelişimine önemli katkı yapar. Günümüzde Akyazı Kuzuluk ve Armutlu, yakın gelecekte Taraklı termal turizmden faydalanacak yerleşim yerleri arasındadır. Şehir nüfusu 7,135 olan Taraklı ilçesine 1270 konutluk termal tesis yapılmaktadır.^[4].

Yapılan bir araştırmada termal turizme katılanların; %32,6’sı sağlık, %28,5’i dinlenme amacındadır. İki veya daha fazla termal turizme katılanların 2/3’ü kadındır^[1]. Türkiye’deki termal alanlar ülke geneline dağıldığı için termal turizm deniz, yat, av, dağ, kongre, kış turizm etkinlikleriyle entegre edildiğnde daha değerli hale gelecektir. 2008 yılında Türkiye’ye 162.480 sağlık turisti gelmiş ve 282 milyon dolar harcama yapmıştır^[2].

Türkiye’de termal turizm yatak potansiyeli 1.365.000 olarak hesaplanmıştır. Önemli termal potansiyele sahip iller ve potansiyel yatak sayıları şu şekilde sıralanır: 1.Afyon (189.356), 2.Aydın (139.276), 3.Denizli (129.287), 4.İzmir (101.067), 5.Kütahya (94.910), 6.Sivas (90.504)^[2]

Türkiye’de Kültür ve Turizm bakanlığından; turistik yatırım, turizm işletme belgeleri olan ve belediye ruhsatlı olmak üzere toplam 100 tesis, 29.727 yatak kapasitesi bulunur. Kısa dönemli hedef 50.000 yatak kapasitesidir^[5]. Mevcut onaylı imar planlarına göre termal turizm yatak kapasitesi 100.000 yataktır^[6]. Bakanlığın uzun vadeli hedefi; Türkiye’nin Avrupa’da bir numaralı destinasyon olması, yıllık 15 milyon termal turistin gelmesi ve 500 bin yatak kapasitesine ulaşmaktır^[6].

Termal tesis türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Termal oteller
• Termal otel+Kür merkezi
• Kür merkezleri
• İçmeler- Maden suyu
• Kaplıca-Banyo
• Deniz kürü (Talassoterapi Merkezleri)
• Fizik Tedavi Hastaneleri
• Klimaterapi Kürleri-İklim^[6]

Kaynakça